Köri - aromaların havai fişeği
Köri - aromaların havai fişeği
Hint mutfağı sürprizlerle dolu: Çok sayıdaki egzotik baharatlar ve otlar insanın dili üzerinde gerçek tat patlamaları yaratıyor. En ünlüsü de "köri" - sebze, et veya balıkla yapılan bir türlü.
"Köri" kelimesini duyanların aklına ilk olarak sıcak yenen köri sosisi geliyor. Kızartılmış ketçaplı bir sosise alevli-meyvemsi aromasını veren köri tozu, yoğun bir tada sahip baharat karışımlarının sadece bir taklididir ve bunlar da körinin ana vatanı olan Hindistan'da yaratılıyor. Asya'nın güneyindeki bu dev ülkede "köri" kelimesinin anlamı baharat karışımı değil, bir yemeğin türüdür: Köriler, sebze, et veya balıktan yapılan türlüler ve kremalı yahnilerdir.
Her Hint yemeğinin ana malzemesi olan baharat karışımına ise Masala adı veriliyor. Bilinen "Garam masala" karışımı (tercümesi: „sıcak karışım“) kişnişten, kimyondan, karanfil kurusundan, tarçından, kakuleden, muskattan ve karabiberden yapılıyor. Hint yemek kültüründe önce tavada kavrulan ve daha sonra da öğütülerek ya da ezilerek kullanılan diğer tipik baharatlardan bazıları da kırmızı biber parçaları, hardal taneleri, kurkuma, kokulu yonca tohumları ve köri bitkisinin yapraklarıdır. İnsanın aklını daha fazla karıştırmak için bunlar da var. Neyse ki her Asya pazarında hazır baharat ve köri macunlar satılıyor ki bunlar Rajah, Patak, Sabita ve Pasco hafif - çok acı arasındadır.
Köriler aynı Hint halkı gibi renkli bir karışım. İnsanlar içine sevdikleri şeyleri katıyor. Vejetaryen bir köriyle uyumlu bir kombinasyon örneğin sarı biber, patlıcan, kırmızı soğan, sultani bezelye ve tatlı patatestir. İnce kesilmiş sebze ideal olarak Wok içinde kızartılıyor, Ghee (margarin) veya sıvı yağ içinde taze zencefil ve kırmızı biber, daha sonra da Hindistan cevizi sütü ve biraz da köri macunu (4 kişi için 1 yemek kaşığı) katılıyor. Bir sap limon otu ekşimsi bir ferahlık katıyor ancak yemekle birlikte yenmiyor. Köri, şimdi kısık ateşte 30 dakika boyunca pişmelidir, bu esnada da enfes kokusu tüm eve yayılacaktır. Bu bekleme süresinde pilav yapılır. Çünkü bir sünger gibi sosu emen bir kase Basmati pirinci ile birlikte yemek tamamlanır ve oldukça da sağlıklıdır.
Canı et isteyen, patateslerin yerine tavukgöğsü filetosundan ağız tadına uygun parçalar ekleyebilir ve bu şekilde klasik bir Hint yemeği olan tavuklu köriyi yapmış olur. Sade tadı sevenler ise kuzu köriyi tercih ediyor: Hindistan cevizi sütü yerine sos için yoğurt kullanılıyor; diğer malzemeler ise domates, kırmızı paprika ve soğan, zencefil, kırmızı biber, sarımsak ve defne yaprağıyla baharatlanıyor. Deniz mahsullerinden, örneğin som balığı filetosundan veya karidesten oluşan bir köri yemeği için deniz mahsulleri sebzeden sonra tencereye atılmalıdır. Balık için pişirme süresi 15 dakika, karides için ise 5 ila 7 dakika arasındadır. Garnitür olarak her köriye "Hint maydanozu" yeşil kişniş çok iyi gidiyor.