Ringa balığından rengeyiğine kuzey tatları

Ringa balığından rengeyiğine kuzey tatları

67 ve 70. paraleller arasında yer alan kuzeydoğu Norveç'te yazlar kısa, kışlar ise uzun geçiyor. Ancak mutfakları oldukça etkileyici. Genç ve hırslı Nordik şefleri de yaratıcılığa teşvik ediyor. 

Çığlıklar atan martı sürüsü, Sommarøy adasının çevresindeki haliçlerde, loş günışığında ringa balığı avlayan küçük filikaların çevresinde dönüp duruyor. Teknelerin çevresindeki onlarca siyah-beyaz katil balina ve devasa kambur balina derinlere dalmadan önce kısa bir süreliğine su yüzüne çıkıyor. Onlar da kışın burayı evleri yapan ringa balıklarını avlıyorlar. Balinalar balıkların etrafında gittikçe daralan halkalar halinde yüzüyorlar, en sonunda sürünün içinden ağızları açık şekilde yukarıya doğru yüzüyorlar. Bu durum, güneşin günde sadece dört saatliğine belirmesi ve gökyüzünün gri-mavi ve turuncu-pembe arasında dalgalandığı zamanda, her yıl Kasım ile Şubat ayları arasında tekrarlanıyor. Hala balinalar ve insanlar için yeterli ringa balığı var. Yoğun sezonda, her gün beş-altı ton ringa balığı Sommarøy kıyısındaki fabrikalarda fileto kesilip; çiftlik somonu, pisi balığı, fener balığı, morina, morina yavrusu, mezgit (morina ailesinden), uskumru, deniz alası ve yayınbalığı ile birlikte dünyanın dört bir yanına ihraç ediliyor. Yakalanan balıklardan yapılan sıra dışı, lezzetli yemekleri tatmak istiyorsanız, civardaki Tromsø şehrinde bulunan “Fiskekompaniet” ve “Mathallen” restoranlarını ziyaret etmenizi öneririz.

Kış aylarında, güneş sadece sabah 10 ile öğleden sonra 2 arasında ortaya çıkıyor. O zaman bile yağmur veya kar yağdığında yok oluyor. Çoğu zaman alacakaranlık veya zifiri karanlık gece baskın gelir. Bir turist olarak neden burayı görmeyi tercih edersiniz? Çünkü burada yaşam daha yoğun geçiyor. Balinaları izleyebilir, morinanın nasıl kurutulduğunu görebilirsiniz. Büyülü bir renk perdesi gibi gökyüzünde süzülen Kuzey Işıkları'nı şaşkınlıkla izleyebilirsiniz. Kışın sadece yetiştiriciler ve çobanlarla burada olan rengeyiğini de unutmayalım. Mart ve Eylül arasında hayatlarını buradan çok uzaklarda tek başlarına geçiriyorlar. 40.000 Sami Norveç, İsveç, Finlandiya ve Rusya'da yaşıyor ve bunlardan 6000-7000 kadarı rengeyiği yetiştirmekle geçimini sağlıyor. Rengeyiği yaklaşık 200 farklı yaban mantarı, liken, ot, bitki ve çiçekle besleniyor. Bu da etinin yumuşak, aromatik, az yağlı, sağlıklı ve oldukça da pahalı olmasını sağlıyor. Norveç kralı V. Harald devlet davetlerinde rengeyiği eti servis ettiriyor. En iyi İber jambonu bile kurutulmuş ve tütsülenmiş rengeyiği kalbi ile karşılaştırıldığında resmen lezzetsiz kalıyor. İncecik dilimlenmiş rengeyiği etini, Samiler bir fincan sert kahve ile yemeyi seviyorlar.

Uzun Norveç kışı, kısa ancak güneşin neredeyse hiç batmadığı yoğun yaz tarafından bölünüyor. Serin hava ve geceyarısı güneşi havuçları ve turpları leziz şekilde tatlı yapıyor. Bodø'dan çok uzak olmayan bir yerde, Mathilde Jakobsen ve Håvard Johannes Winther eşsiz bir havuç reçeli yapıyor. Bahar ayında kar tabakasının altında filizlenen ve yaz geldiğinde yoğun bir tada sahip olan “geceyarısı havuçları” buraya özgü tatlardan. Ancak Kuzey Kutbu Dairesi'ndeki sebze yetiştiriciliği sadece havuç ve patates ile sınırlı değil. 1850 yılında Ruslar turpları kuzey Norveç'e getirdiler. Kereviz, pancar, lahana, soğan, yabani havucun yanı sıra elma, armut ve erik de yetiştiriliyor. Kuzu eti, Norveç böğürtleni, otlar, Saltstraumen'dan “arktik deniz tuzu”, süt ürünleri ve elbette balık ile kabuklu deniz hayvanları ile, bu yeni, yenilikçi bölgesel İskandinavya mutfağının temelini oluşturuyor. Bu mutfak Kopenhag'daki “Noma” ve İsveç'teki “Fäviken” gibi ünlü restoranların yanı sıra Norveç'teki öncü genç şefler tarafından da tanıtılıyor ve geliştiriliyor.

Yazı: Rainer Meier

Ürünler

Arktik Tuz (deniz tuzu)
Ripnes, 8056 Saltstraumen
Tel: +47 (0)908 97527
http://arcticsalt.no

Bådin Bira Fabrikası 
Notveien 3B, 8013 Bodø
Tel: +47 (0)922 37807
www.baadin.com

Han Sylte (havuç marmeladı)
8006 Bodø
Tel: +47 (0)467 46769 ve (0)970 18490
www.hansylte.no

Havgull AS (kurutulmuş balık cipsi)
Hamnevegen 17
9110 Sommarøy
Tel: +47 (0)900 85816
www.havgull.no

Hjerttind Rein AS (rengeyiği)
Andsvatnet, 9310 Sørreisa
Tel: +47 (0)926 25321 ve (0)977 77552
www.facebook.com/hjerttindrein

Inga Sami-Siida (rengeyiği)
Kvalsaukan, 8400 Sortland
Tel: +47 (0)908 77558 ve (0)761 25123
www.inga-sami-siida.no

Tromspotet AS (patates)
Naustveien 17, 9303 Silsand
Tel: +47 (0)77 850691
http://midnattsolpotet.no

Restoranlar

Fiskekompaniet
Killengreens gate, 9008 Tromsø
Tel: +47 (0)77 687600
http://fiskekompani.no

Mathallen
Grønnegata 58/60, 9008 Tromsø
Tel: +47 (0)77 680100
www.mathallentromso.no

Martahaugen Gård (yaban koyunu spesiyalleri)
Øvre Ånstad vei 19, 8400 Sortland
Tel: 47 (0)908 47170 ve (0)761 24150
http://marthahaugen.no

NYT
Dronningens gate 26, 8006 Bodø,
Tel: +47 (0)452 31100
www.facebook.com/restaurantnyt

Scandic Havet Hotel'de Roast
Tollbugaten 5, 8006 Bodø
Tel: +47 (0)75 503800
http://roastfood.no/bodo/

Oteller

Clarion Collection Hotel Grand
Storgaten 3, 8006 Bodø
Tel: +47 (0)75 546100
www.nordicchoicehotels.com/clarion/clarion-collection-hotel-grand-bodo

Sommarøy Arctic Hotel
Skipsholmvegen 22, 9110 Sommarøy
Tel: +47 (0)77 664000
www.sommaroy.no

Scandic Ishavshotel
Fredrik Langesgate 2, 9008 Tromsø
Tel: +47 (0)77 666400
www.scandichotels.no/hotell/norge/tromso/scandic-ishavshotel

Balina İzleme Safarisi

9110 Sommarøy
http://sommaroy.no/events/hvalsafari/?lang=en

Bilgi

Northern Norway, Tel: +47 (0)901 77500, www.northernnorway.com

Nasıl gidilir

Widerøe ve Norveç havayolları günlük olarak Oslo'dan Bodø ve Tromsø'ya birkaç kez uçuyor. Eğer vaktiniz varsa Hurtigruten ile kıyı boyunca seyahat etmelisiniz.